Deze week las ik een blog van een paar dagen geleden over Aaron Swartz (8 november 1986 – 11 januari 2013), een digitaal activist die helaas al op zeer jonge leeftijd is gestorven. In een paar regels las ik wat hij in die korte tijd betekend heeft voor een aantal belangrijke ontwikkelingen voor de internetgemeenschap en ik vond het zo inspirerend dat ik er zelf een blog aan wilde wijden.
Zijn leven werd gekenmerkt door een grote liefde voor technologie en de overtuiging dat kennis en informatie voor iedereen toegankelijk zouden moeten zijn. Hij interesseerde zich niet alleen in de technische kant, maar ook in de vraag hoe technologie de samenleving kan verbeteren. Hij geloofde dat de kracht van het internet lag in het democratiseren van kennis.
Wat mij vooral verbaasde is dat hij in zo’n korte tijd zoveel impact heeft kunnen maken. Hij werkte bijvoorbeeld aan RSS, Creative Commons, Markdown en Reddit. Ik weet niet of deze termen je iets zeggen, maar toen ik het las, besefte ik direct dat het bijzonder was; en dat was nog vóórdat ik doorhad dat hij maar zo kort geleefd heeft. Het feit dat ieder jaar een Aaron Swartz Day wordt gehouden, bevestigt dat alleen maar.
Het leek mij een goede aanleiding om eens kort iets te schrijven over de dingen waar hij aan gewerkt heeft.
RSS (Really Simple Syndication) – Eenvoudig nieuwe blogs van je favoriete websites volgen
Veel websites bieden automatisch een ‘RSS-feed’ aan. Dat is een bestand waarin elke keer dat er een nieuw bericht op de website wordt geplaatst, dat bericht ook automatisch wordt toegevoegd aan dat bestand. In je RSS-lezer kun je aangeven dat je graag de RSS-feed (het bestand) van die website wilt volgen. De RSS-lezer kan het bestand dan lezen en kan zo zien of er nieuwe berichten aanwezig zijn. Als dat zo is, dan toont de RSS-lezer de titel, de afbeelding en een deel van de inhoud in een lijst. Als je in die lijst op het bericht klikt kun je het volledige bericht lezen. Je leest het dan dus niet op de website zelf, maar je leest het in je RSS-lezer. Het is een soort social media timeline, maar dan bevat het alleen berichten van blogs waarop je geabonneerd bent. Als je wilt reageren op een blog, dan kun je vanuit je RSS-lezer het bericht op de website openen. Door je via je RSS-lezer op de RSS-feeds van verschillende websites te abonneren, hoef je dus niet meer zelf naar al die websites om te kijken of er nieuwe blogs zijn geplaatst, maar worden ze vanzelf getoond in je RSS-lezer.
Voorbeelden van RSS-lezers zijn Inoreader en Feedly. Ik heb er al eens eerder een blog over geschreven.
Swartz had een uitgesproken visie voor een open internet, waar informatie beschikbaar en gemakkelijk toegankelijk moest zijn voor iedereen. Door zijn bijdragen aan RSS heeft hij ervoor gezorgd dat het eenvoudiger werd om een enorme hoeveelheid informatie te verspreiden en te consumeren, zonder afhankelijk te zijn van grote bedrijven of (overheids)organisaties die de toegang tot informatie kunnen beperken of controleren (zoals bij de bekende social mediakanalen wel gebeurt).
Creative Commons: op een eerlijke manier informatie delen
Creative Commons is een organisatie die licenties aanbiedt waarmee auteurs hun werk kunnen delen, terwijl ze tegelijkertijd bepaalde rechten behouden. Het idee erachter was om een alternatief te bieden voor het traditionele copyright (waarbij alleen de uitgever of auteur toestemming kan geven voor gebruik van het werk) door een systeem te ontwikkelen waarmee je creatief werk eenvoudiger kunt delen en hergebruiken.
Aaron Swartz werkte samen met Lawrence Lessig, een van de oprichters van Creative Commons, om deze visie te realiseren. Swartz geloofde sterk dat informatie die de samenleving vooruit helpt – zoals wetenschappelijke artikelen, culturele content, en educatief materiaal – voor iedereen beschikbaar zou moeten zijn. Zijn werk bij Creative Commons gaf creators wereldwijd de mogelijkheid om vrijelijk kennis en creativiteit te delen zonder zich druk te hoeven maken over juridisch gedoe rondom de auteursrechten.
Markdown: een eenvoudige opmaaktaal
Markdown is een opmaaktaal voor het web die nog veel eenvoudiger is dan HTML. Bij HTML moet je de namen van verschillende codes kennen en letten op hoe je de haakjes gebruikt. Bij Markdown gebruik je een aantal leestekens om een tekst van opmaak te voorzien: *Hallo* wordt bijvoorbeeld schuingedrukt met Markdown en **Hallo** wordt vetgedrukt. # Hallo wordt een grote koptekst (kop 1) en ## Hallo wordt een iets kleinere koptekst (kop 2). Zo zijn er nog een aantal andere opmaakopties. Op deze pagina zie je een aantal voorbeelden, met daarbij ook de HTML-code ter vergelijking. Onderaan deze pagina geeft de schrijver aan dat Aaron Swartz belangrijke feedback heeft gegeven bij de ontwikkeling van deze taal. Markdown is trouwens een woordspeling. Het is afgeleid van HTML, wat HyperText Markup Language betekent. Hier vind je een aantal oefeningen met markdown.
Reddit: een sociaal platform
Reddit is een sociaal platform en forum waar gebruikers berichten en discussies kunnen delen over allerlei onderwerpen. Het werkt door middel van zogenaamde ‘subreddits’ (subforums) die elk een eigen focus hebben, van algemene onderwerpen zoals nieuws en technologie tot hele specifieke interesses. Ook deze aanpak is weer een voorbeeld van Swartz’ filosofie over het internet als een open platform voor iedereen om samen te werken. Hij had een fundamentele invloed op de cultuur van Reddit in de beginfase van het platform ten aanzien van de manier waarop gebruikers met elkaar omgingen, de structuur van de community, en hoe content werd gemodereerd en gedeeld. Deze beslissingen en visies van Swartz hielpen om vanaf het begin een open, collaboratieve omgeving te creëren waar gebruikers centraal stonden en vrijheid van meningsuiting werd aangemoedigd.
Miljoenen wetenschappelijke documenten openbaar gemaakt
Swartz streed ook voor open toegang tot wetenschappelijke informatie, wat zeer controversieel was. Hij downloadde miljoenen wetenschappelijke artikelen van JSTOR, een digitale bibliotheek van wetenschappelijke tijdschriften, omdat hij geloofde dat kennis niet verborgen zou moeten zijn achter betaalmuren. Hij geloofde dat academisch onderzoek, dat vaak wordt gefinancierd met publieke middelen, beschikbaar zou moeten zijn voor iedereen die geïnteresseerd is in leren en groeien. Eigenlijk ben ik dat zeer met hem eens, hoewel met bepaalde kennis wellicht wel voorzichtig moet worden omgesprongen.
Swartz werd echter geconfronteerd met een gevangenisstraf van tientallen jaren en hoge boetes, en deze juridische druk droeg bij aan zijn tragische dood door zelfmoord op 11 januari 2013.
Aaron Swartz Day
Dit jaar zou hij 38 zijn geworden. In het weekend van zijn verjaardag wordt elk jaar nog Aaron Swartz Day gehouden. Dat was afgelopen zaterdag. Daarbij wordt gesproken over zijn leven en zijn werk en ook wordt er gewerkt aan projecten die door hem geïnspireerd zijn.
“I started reading books about the history of education and how this educational system was developed, and alternatives to it, and ways that people could actually learn things as opposed to just regurgitating facts that teachers told them; and that kind of led me down this path of questioning things. Once I questioned the school I was in, I questioned the society that built the school, then I questioned the businesses that the school was training people for, and I questioned the government that setup this whole structure.
Once I realized that there were real serious problems, fundamental problems, that I could do something to address,
I didn’t see a way to forget that;
I didn’t see a way not to.”
Aaron Swartz
(Bron: Reddit)
Aangezien ik niet veel wist over Aaron Swartz heb ik ChatGPT4o Canvas gebruikt bij het schrijven van dit blog. Niet om het hele blog te schrijven, maar om stukjes tekst te krijgen over Aaron Swartz en de dingen waar hij aan gewerkt heeft, die ik zelf verder verwerkt heb in dit blog.
