Gisteren schreef ik over het Hammond-orgel dat ik twee jaar geleden kocht. Leuk, zo’n orgel in de kamer, maar ik wilde er natuurlijk ook graag weer op spelen. Tijdens de basisschool en middelbare school heb ik jarenlang les gehad en heb ik de vier diploma’s A t/m D gehaald, waarmee je in principe toelatingsexamen kunt doen voor het conservatorium. Daarna ging ik echter geleidelijk aan minder spelen en sinds 2009 stond er ook geen orgel meer in onze woonkamer. Maar in 2021 begon het weer te kriebelen.
En nadat ik het Hammond-orgel in Middelburg had gezien vond ik op YouTube een video die mij ook weer echt een nieuw idee gaf van wat ik wilde gaan spelen: Jazz! Met name de jazzy-stukjes die Jan Arends speelt aan het begin van de video, bij 2:00 en dan weer vanaf 3:00. Het is een demonstratie bij de muziekzaak Schümer die vroeger zowel in Almelo als Hengelo zat en nu nog alleen in Hengelo. Volgens mij hebben ze nu ook alleen nog piano’s. Orgels lijken een beetje te zijn verdwenen, terwijl het zeer veelzijdige instrumenten zijn. Juist ook de veel oudere Hammond-orgels zonder al die elektronica die je op het orgel in de video ziet.
Maar ja, hoe leer je dit nou spelen? Deze Jan Arends blijkt helaas te zijn overleden en een zoektocht naar een andere orgeldocent die lesgeeft in jazz-orgel in de buurt had in 2021 al weinig opgeleverd. Daarbij komt dat ik door omstandigheden pas vanaf het najaar van 2022 weer echt ben begonnen met orgelspelen. In mijn oude lesboeken, waar ook wel een mooi Jazzboek en een boek met jazz- en bluesnummers tussen zat.
Maar ja, dat is niet echt nieuw. En met alleen het spelen van liedjes uit muziekboeken leer je ook niet echt improviseren. Ook meespelen met YouTube-video’s werkte niet echt omdat ik niet goed kan zien wat ze precies spelen, want het gaat om zowel de linker- en rechterhand én een baslijn met de voeten, allemaal tegelijk. Bovendien ben ik dan ook weer aan het naspelen in plaats van aan het improviseren.
Van de video’s van ‘Learn Jazz Standards‘ begrijp ik ook heel weinig. Ik denk gewoon dat ik wat elementaire kennis en vaardigheden mis, dus besloot ik om toch verder te zoeken naar een docent.
En zo kwam ik afgelopen zaterdag voor het eerst op een ledendag van de Hammond-orgelclub. Aan de ene kant uiteraard met de hoop dat daar ook docenten zouden zijn of mensen die docenten kennen, maar ook gewoon supernieuwsgierig naar de mensen die daar rondlopen en wat zij allemaal doen met hun Hammond-orgel.
Leden spelen voor leden
Het was een hele interessante dag! Het begon ‘s ochtends met ‘leden spelen voor leden’, waar zo’n 7 of 8 leden aan deelnamen die elk een minuut of 10 konden invullen, onder begeleiding van de fantastische drummer Peter Weissink die echt óveral een goede begeleiding bij kon verzinnen. Eén van de leden speelde liever zonder drummer en dat was ook prima. Gewoon lekker spelen! En soms met hele verrassende dingen. De man hieronder op de foto speelde bijvoorbeeld het nummer War of the Worlds. En als toeschouwer kon je via het grote scherm mooi zien wat hij allemaal op de toetsen en met de settings van het orgel deed.
Wat ik vooral zag is dat ik echt nog heel wat te leren heb voordat ik ook zo ver ben. Ik ben zelf gewend om veel akkoorden te spelen met mijn linkerhand. Wel met een ritme, dus niet alleen telkens elk akkoord gedurende een hele maat van 3 of 4 tellen aanhouden, maar bij deze organisten zag ik toch ook regelmatig piano-achtige bewegingen waarbij je veel actiever bent met de linkerhand. Poeh, dat wordt nog wat om te leren.
En dan heb je nog het wisselen van de settings tijdens het spelen om de klankkleur te wijzigen. In de bovenstaande video gebeurt dat wel extreem veel omdat hij een demo van het orgel aan het geven is, maar ook de leden die op de clubdag speelden zaten veelvuldig aan de schuiven (‘drawbars’) van de Hammond B3 van de club.
EN… ze gebruikten allemaal ook gewoon de baspedalen. Op YouTube heb ik veel video’s gezien waar de pedalen nauwelijks bespeeld werden, maar gelukkig werd dat hier wel gewoon gedaan. En ook leuk om te zien dat toch vrijwel iedereen z’n schoen daarbij uit deed. Ik dacht al dat ik echt moest gaan leren om met schoenen aan te spelen, maar ook dat blijkt gelukkig helemaal niet nodig!
Maar wow, ze konden er ook allemaal wel wat mee hoor. Die linker voet stond niet vaak stil en ik dacht zelfs iemand te zien die zowel met z’n hak als met z’n teen speelde, waardoor je nog sneller kunt spelen met je voeten.
Juulz’ Driessen (26)
‘s Middags speelde ‘Juulz’ (Julia) Driessen. Ze is nog maar 26 jaar oud, maar op haar website staan al lange lijsten met optredens sinds 2016, ook in het buitenland. Naast Hammond speelt ze ook piano en keyboard en ze schrijft haar eigen nummers.
In de onderstaande video zie je mooi hoe ze afwisselt tussen beide handen onder, dan weer boven en onder, en ook nog beide handen boven, de drawbars (schuiven) bedieden en ondertussen van die typische Hammon-slides maken. Tjaaaa…
Wat me wel opviel is dat zij haar voeten niet zo veel gebruikt. En zoals je ziet liep het beeld op het scherm nét niet helemaal synchroon met het geluid. Zelf vond ik dat overigens niet heel storend. Het was super om gewoon mee te kunnen kijken op de toetsen.
Nu vraag je je misschien nog af: heb ik daar een docent gevonden? Jazeker! Er waren een paar docenten en die wonen helaas allebei ergens in Brabant. Gelukkig reist één van de twee door het hele land met optredens en ander werk, en hij zag wel mogelijkheden om eens in de zoveel tijd bij mij thuis langs te komen. Top!
Orgelcentrum
Na afloop had ik nog wat tijd over, omdat het eerder was afgelopen dan gepland en ik samen met Tom en familie ergens zou gaan eten dat op de route terug lag. Het was heel mooi weer dus besloot ik om nog even een rondje in de buurt te wandelen langs het water en rondom een surfvijver (waar overigens vooral mensen aan het vissen waren). Terwijl ik daar naartoe wandelde kwam ik heel toevallig ook nog langs het ‘Andante Orgelcentrum‘. Wat? Een orgelcentrum? Waar vind je dat nou nog? Dus kon ik het natuurlijk niet laten om binnen even een kijkje te nemen. Helaas waren er alleen maar kerkorgels. Niet echt ‘my cup of tea’, maar er stonden ook veel hele moderne kerkorgels. Ook daar zie je duidelijk dat er veel meer digitaal wordt gedaan en er stonden echt hele mooie exemplaren tussen. Helaas heb ik vrij snel een paar overzichtsfoto’s gemaakt en niet specifiek van één van de mooiere orgels, hoewel deze er toch wel mag zijn:
Misschien kan ik nóg eens een kijkje nemen na een volgende ledendag en nog een paar mooie op de foto zetten.
Want ik vind het bezoeken van zo’n ledendag zeker voor herhaling vatbaar. Het was erg inspirerend om andere hobbyisten en professionals te zien spelen.
