Dit artikel heb ik oorspronkelijk gepubliceerd op de site didactadvies.nl, daarna verplaatst naar organizeflow.nl en sinds 3 mei 2024 staat het hier op maschavandeweer.nl.
Ons werk wordt complexer en veranderingen volgen elkaar steeds sneller op, met name als gevolg van technologische ontwikkelingen. Welk werk je ook gaat doen, je zult merken dat er regelmatig van je gevraagd wordt om iets nieuws te leren. Soms via een cursus of training, maar steeds vaker vindt leren gewoon op de werkplek plaats. En dan bedoel ik niet het volgen van een training via e-learning, maar gewoon: leren van je collega, je manager, via YouTube-filmpjes of door andere informatie te zoeken via internet en via sociale netwerken. Het komt daarbij dus steeds vaker neer op je eigen houding ten opzichte van het leren van nieuwe dingen. Lifelong learning (‘een leven lang leren’) is een vaardigheid.
De eerste keer dat ik hoorde van de term ‘lifelong learning’ was tijdens mijn studie Toegepaste Onderwijskunde en de term sprak mij direct aan. Uitleg van de term was niet nodig, want ik herkende mezelf direct: ik ben een lifelong learner. Altijd blijven leren, blijven verbeteren, niet alleen op mijn vakgebied dat continu in ontwikkeling is, maar ook om me als persoon verder te ontwikkelen.
Voor mij betekent het een aantal dingen:
1. Als ik merk dat ik iets niet kan, dan zie ik dat als een startpunt, niet als een eindpunt
Als je weet dat je altijd kunt blijven leren, kun je ook accepteren dat je iets nog niet weet of kunt. Dat betekent echter niet dat ik me daarbij neerleg. Juist niet. Ik accepteer de situatie zoals die is op dat moment, stel vast wat ik wil kennen of kunnen en onderzoek hoe ik dat gaat leren.
Pas geleden kwam ik bij een online workshop die ik volgde een template tegen om je eigen leerplan te maken. Deze zie je hieronder afgebeeld. Handig als je echt een complex onderwerp wilt aanpakken waarvoor je verschillende bronnen en leeractiviteiten nodig hebt.
2. Zelf zoeken naar informatiebronnen
Ik wacht niet tot ik een training of cursus kan volgen over het onderwerp waar ik meer over wil weten, maar begin zelf te zoeken op Internet, via sociale netwerken en in bibliotheken. Ik volg interessante blogs, MOOCs, Twitter-accounts, LinkedIn– en facebookgroepen, luister naar podcasts en abonneer me op YouTube-kanalen. Zelfs mijn pasje van de lokale bibliotheek komt nog wel eens van pas :-).
3. Zelf notities maken
Ik begrijp er nooit iets van als mensen bij een bespreking, presentatie of training zitten zonder aantekeningen te maken. Ik ga er altijd vanuit dat ik er iets van opsteek, dat er een actie uit volgt, of een idee waar ik misschien iets mee wil, én het is natuurlijk handig om later terug te kunnen kijken wat er precies besproken is. Ik vind het dan onhandig om te moeten wachten tot de notulen komen. Uiteindelijk neem ik de officiële notulen natuurlijk wel door om te zien of ik nog iets gemist had of beter kan verwoorden.
Voor de sheets van een presentatie geldt trouwens hetzelfde. Wat heb ik eraan om deze achteraf te bekijken, terwijl de gedachten en ideeën die ik erover heb juist tijdens de presentatie komen? En ik verwacht echt niet dat ik die ideeën later nog een keer krijg als ik alleen naar ‘kale sheets’ zit te kijken zonder dat ik het verhaal erbij hoor. Ik houd dus altijd pen en papier, tablet of laptop bij de hand, of maak notities via mijn smartphone. Ook al lijkt het voor anderen dan misschien dat ik iets anders aan het doen ben.
Pas geleden kwam ik hierover nog een leuk artikel tegen van niemand minder dan Richard Branson: The importance of taking notes.
Nog meer mooie artikelen over het maken van goede notities:
- The ultimate guide to note-taking (infographic) – Lifehacking
- The ultimate guide to note-taking – Kate Matsudaira
- The Dash/Plus system – Patrick Rhone
Maak ook notities als je een boek of artikel leest of als je specifieke onderwerpen bestudeert. In zijn artikel “Note Taking Methods for Effective Learning: 40 Best Templates” geeft Jack Milgram allerlei templates die je daarbij kunnen helpen.
4. Reflecteren op mijn eigen leerproces
Ik probeer voor mijzelf te analyseren wat er goed en/of lastig of fout ging tijdens het leerproces en probeer te bedenken wat ik kan veranderen.
Hieronder vind je een aantal voorbeelden van vragen die je jezelf zou kunnen stellen, in de vorm van een dagboek (journal) of logboek (‘learning log’):
- Om welke (leer)activiteit ging het?
- Indien gepland: Wat verwachtte ik te leren?
- Eventueel: Welke resources heb ik gevonden?
- Wat heb ik geleerd?
- Hoe kan ik toepassen wat ik geleerd heb?
- Wat wordt de volgende stap?
Je kunt een learning log voor jezelf bijhouden op papier (Moleskine is een populair format) of in een notitite-app zoals Evernote of DayOne (iOS).
Je kunt een learning log ook online delen via bijvoorbeeld Facebook of Google+ , of door een eigen blog bij te houden. Via WordPress.com kun je vrij eenvoudig je eigen blog opzetten.
5. Netwerken gebruiken om kennis te delen en te valideren
Wat ik nog meer zou kunnen doen is vaker te laten zien waar ik mee bezig ben en waar ik in vastloop en dan om tips en feedback vragen. Ook zou ik vaker links kunnen delen naar relevante websites, artikelen, infographics en filmpjes (of deze zelf maken), een video- of weblog bijhouden (zie vorige punt), links delen op bijv Raindrop, Diigo of ZEEF (tot feb 2024) en relevante artikelen over een bepaald onderwerp selecteren via tools zoals Scoop.it of Flipboard. En dan natuurlijk hopen dat ik leuke discussies hierover krijg via deze kanalen, waarmee zowel ik zelf maar misschien ook anderen onze eigen inzichten verder kunnen aanscherpen.
Herken je dit?
Zie jij jezelf als ‘lifelong learner’ en wat doe jij allemaal om zelf te blijven leren en niet afhankelijk te zijn van wat er in je organisatie wordt aangeboden? Laat het weten door hieronder te reageren.
