Enkele weken geleden bezocht ik een interessante conferentie over BYOD-onderwijs (Bring Your Own Device). Er valt heel wat te vertellen over deze avond; meer dan in één blogpost gevat kan worden. Vandaar een post in meerdere delen.
DEEL 1
De conferentie werd georganiseerd door scholengemeenschap Canisius in Almelo en er waren meer dan honderd deelnemers, voornamelijk uit het voortgezet onderwijs (VO). Ik was erg benieuwd hoe men in het VO aankijkt tegen het gebruik van ICT, wat ze waardevol vinden en welke struikelblokken ze zien vanuit de praktijk.
Programma
De avond begon met een uitgebreide inleiding door de onderwijskundig (!) ICT-coördinator die het implementatieproces globaal toelichtte. Na een gezamenlijke maaltijd volgden er twee ronden van workshops waarin dieper werd ingegaan op de diverse aspecten van het BYOD-onderwijs. Ten slotte werd vanuit iedere workshop gezamenlijk een aantal vragen opgesteld die tijdens de afsluitende sessie aan diverse leerlingen werden gesteld.
Factoren voor succes
Wat duidelijk wordt, is dat er voor of tijdens het implementatieproces vele keuzes moeten worden gemaakt die bepalend kunnen zijn voor het succes van zo’n implementatie. In deze en de volgende post zal ik die zoveel mogelijk benoemen, te beginnen met een aantal die eigenlijk in iedere implementatie van cruciaal belang zijn, maar die ik bij Canisius heel erg zichtbaar vond:
- Bij Canisius is een aantal factoren die een belangrijke rol spelen in zo’n implementatieproces expliciet benoemd, waardoor er een gezamenlijk fundament werd gelegd onder de implementatie. Zij noemen dit, de ‘4 in balans’, wat betekent dat elk van de vier genoemde factoren noodzakelijk is voor succes:
Visie – Kennis en vaardigheden – Digitale leermiddelen – ICT-infrastructuur
Daarbij onderkennen ze twee perspectieven:- Onderwijskundigen kijken ‘van links naar rechts’, dus vanuit een Visie over onderwijs, naar de benodigde kennis en vaardigheden en mogelijke digitale leermaterialen. De ICT-infrastructuur wordt daarbij vaak als vanzelfsprekend verondersteld. (‘Het moet gewoon werken’)
- ICT-beheerders redeneren echter ‘van rechts naar links’: Zij vinden de ICT-infrastructuur en de werking van digitale leermiddelen het belangrijkst, denken vaak gemakkelijker over de bijbehorende kennis en vaardigheden en hechten veel minder belang aan de ‘Visie’ (Waarom onderwijs met ICT? Omdat het kan!)
- Onderwijskundigen kijken ‘van links naar rechts’, dus vanuit een Visie over onderwijs, naar de benodigde kennis en vaardigheden en mogelijke digitale leermaterialen. De ICT-infrastructuur wordt daarbij vaak als vanzelfsprekend verondersteld. (‘Het moet gewoon werken’)
Door deze verschillende perspectieven te onderkennen en de relatie ertussen expliciet te maken, maar te benadrukken dat álle vier de factoren van even groot belang zijn, hadden docenten en ICT-ers van Canisius meer begrip voor elkaars perspectief, en konden zij deze respecteren op het moment dat een probleem zich voordeed waar ze samen uit moesten komen.
- Met name dat laatste: ‘samen problemen oplossen‘ vind ik zelf misschien wel de belangrijkste sleutel. Wat je door alle presentaties en workshops heen heel duidelijk kon merken was een bepaalde saamhorigheid: Problemen leg je niet bij een ander neer, maar probeer je samen op te lossen. Ze leken zich er zeer bewust van dat alleen zij zelf (samen) bepaalden of dit een succes zou worden.
- Verder hebben ze geaccepteerd dat zo’n verandering in hele kleine stapjes gaat. Een van de ICT-coaches: “Een docent die eigenlijk geen ICT durfde toe te passen bij zijn lesmethode, raadde ik aan om dit te proberen bij een onderdeel van de methode dat toch al niet lekker liep. Daar kun je niet veel aan ‘verpesten’ door het eens op een andere manier te proberen. Door deze succeservaring kreeg de docent meer vertrouwen in het gebruik van ICT bij zijn lessen.”
Nieuw?
Zoals gezegd is dit eigenlijk niets nieuws. Het zijn factoren die bij iedere implementatie een belangrijke rol spelen, maar ik wilde ze toch expliciet noemen. Voor ál die scholen die al begonnen zijn of gaan beginnen met de invoering van ICT in hun lessen: Hier begint het mee! Hoe zorg je ervoor dat iedereen gaat aanhaken?
Ik ben benieuwd of jullie de bovenstaande factoren herkennen en kunnen onderschrijven!
Binnenkort meer…
Binnenkort volgt nog een post over deze conferentie. Daarin zal ik ingaan op factoren die wat specifieker zijn voor de implementatie van BYOD-onderwijs.
Inmiddels is deze vervolgpost er!
Deze blogpost is eerder verschenen op didactadvies.nl en is verplaatst naar dit blog.