Oale groond

De laatste jaren hoor je van veel mensen dat ze bang zijn dat wij als Nederland onze cultuur zullen verliezen. Ze zien vluchtelingen en immigranten ons land binnenkomen die vanuit hun eigen achtergrond en opvoeding gewend zijn aan andere gebruiken dan wij en zijn bang dat als zij daar te veel ruimte voor krijgen, onze eigen cultuur verloren gaat. 

Ik begrijp wel waar die angst vandaan komt. Waar vroeger de economische groei onstuitbaar leek, zien we nu ineens de grenzen en de gevolgen ervan. Het is niet meer vanzelfsprekend dat onze kinderen het beter krijgen dan wijzelf, om allerlei uiteenlopende redenen. 

Daarom worden mensen bang en beginnen ze te beschermen van ‘van hen is’. Mensen die vanuit een gevoel van overvloed leven durven te delen en staan open voor nieuwe ervaringen. Ze vertrouwen erop dat ze terug kunnen veren als er een keer iets tegenzit. Maar mensen die denken dat er steeds minder voor hen overblijft, worden bang en willen het liefst zoveel mogelijk bij het oude laten. Dan houden ze in elk geval dat wat ze nog hebben. 

Herman Finkers zei het ooit heel mooi in een interview met Paul Witteman (vanaf 38:00 min): 

“Het is toch heel raar dat je zegt van ‘Wij moeten onze cultuur beschermen door een andere cultuur weg te duwen’. Stel er komt een vreemde vogel aan en die gaat op je tak zitten en dan zeg je ‘Oh, mijn tak breekt af, dus je moet die vogel wegslaan’. Ja waarom breekt die tak af? Omdat je je wortels niet voedt. Als je nou zelf je eigen wortels voedt en je weet wat je eigen mythes zijn, je eigen verhalen en je eigen kunst. En wie die drie slapende mannetjes zijn onder aan de berg, als je die middeleeuwen weer in je hebt zitten, dan heb je sterke wortels en een sterke tak en dan is het alleen maar welkom dat er ook een vreemde vogel gaat zitten. En dan heb je ook wat uit te wisselen. Als je maar genoeg bagage hebt, en iets hebt óm uit te wisselen. Maar al dat geruzie en die angst ook vooral… 
Er zijn wel problemen en dat moet je ook wel aanpakken. Als iemand iets doet wat niet mag, dan leg je hem over de knie, makkelijk zat..”
Paul: ” Maar angst voor moslims zit er bij jou niet in?”
Finkers: “Nee, wel angst voor mensen die daar overdreven bang voor zijn.” 

Ik vond de vergelijking met de sterke boom enorm treffend. (Overigens vond ik dat hele interview erg bijzonder, maar dat even terzijde.)

Die sterke boom, met sterke wortels in de eigen cultuur. Iemand die daar voor mij een enorme bijdrage aan levert is Daniël Lohues. 

Hij komt uit het Drentse Erica, een klein dorpje waar ik regelmatig doorheen kwam als ik vanuit huis naar mijn werk in Emmen reed. En doordat ik af en toe ook klanten daar in de buurt bezocht en wel eens via verschillende routes weer terugreed naar Emmen, komen een aantal wegen en plaatsen die hij noemt in zijn bekendste nummer ‘Op fietse’ mij vrij bekend voor. Ik ken de omgeving waar hij vandaan komt. En hij kent ook Twente, de omgeving waar ik vandaan kom. Hij wordt haast lyrisch als hij vertelt hoe hij dan via Uelsen en Vasse naar Oldenzaal rijdt, waar hij al vele jaren jaarlijks een theatershow geeft. 

Sinds een paar jaar gaan wij naar zijn voorstelling. Eigenlijk wilde ik er al jarenlang een keer naar toe, maar het kwam er nooit van. Totdat we twee jaar geleden naar ‘Aosem’ gingen. Ook Tom was aangenaam verrast door de manier waarop Lohues zijn liedjes speelde en aan elkaar praatte met mooie anekdotes uit zijn leven en verleden. En sindsdien gaan we elk jaar. 

Het is echt bijzonder wat Lohues doet. Met zijn eigen unieke kijk op de wereld, diep geworteld in Drenthe, maar met een open blik en nieuwsgierig naar alles dat om hem heen gebeurt. Verwonderend maar toch altijd weer heel nuchter en eenvoudig. Als die grote sterke boom waar Finkers het over had. 

Finkers is dat trouwens zelf ook. Afgelopen week was hij bij De Wereld Draait Door hij zong daar een tekst van Willem Wilmink die in het Twents was. “Omdat…” zo zei hij “…ik één van de weinige artiesten ben die dat accentloos kan uitspreken.” Heerlijk!

Als ik bij Daniël Lohues ben dan voel ik ook hoe mijn eigen wortels weer dieper de grond in gaan. Opmerkelijk, omdat ik dus eigenlijk dus vrij weinig op heb met het hele begrip ‘cultuur’. Ik zie ons allemaal als gelijkwaardige mensen die proberen te doen wat volgens hen het beste is. Dat verandert elke dag en dan zit die cultuur die velen willen ‘beschermen’ alleen maar in de weg als iets dat mensen tegenhoudt om dingen te veranderen. 

Maar Lohues raakt bij mij echt een snaar met zijn teksten en verhalen over Drenthe en de Drentse cultuur die ook zoveel lijkt op de Twentse. Misschien komt het ook omdat hij veel gewoon in het Drents uitspreekt, wat ook heel veel overeenkomt met het Twents. Dat geeft natuurlijk nog een extra dimensie. 

En dan is er nog zijn muziek. Hij speelt veel blues, maar onmiskenbaar is ook de invloed van klassieke muziek. Met name in de eerste show die ik van hem zag (Aosem) kromp ik af en toe ineen als hij weer achter de piano ging zitten. Zoveel gevoel, subtiliteit en zoveel emotie. Ik kon het af ten toe maar nauwelijks ‘handelen’. 

Wat een geniale artiest.

Misschien is het toch goed om af en toe weer eens diep die eigen cultuur op te snuiven en te laten bezinken. De wortels weer te voeden… Het voelt in elk geval heerlijk 🙂

Leave a Reply

Your email address will not be published. Required fields are marked *

This site is protected by reCAPTCHA and the Google Privacy Policy and Terms of Service apply.

The reCAPTCHA verification period has expired. Please reload the page.

This site uses Akismet to reduce spam. Learn how your comment data is processed.

Back to Top